Radicale liefde is de strategie die de nieuwe (inmiddels weer oud-) burgemeester van Istanbul İmamoğlu inzet om het radicale angstbeeld van Erdogan te bestrijden.
Het zal de lezers van mijn blogs niet verbazen dat dit thema me zeer aanspreekt. Zou het verband kunnen houden met de campagne #DOESLIEF in Nederland?
Boosheid en verontwaardiging overstijgen
Een citaat van de strateeg achter İmamoğlu:
‘Er is een verschil tussen liefde en radicale liefde. Want zelfs dictators gebruiken liefde, maar hun liefde gaat uit naar degenen die hen liefhebben. Je moet dieper gaan, en dat is radicale liefde: contact maken met mensen aan de andere kant, die soms vol haat tegenover je staan. Daarvoor moet je de arrogantie en het neerkijken op mensen die bijvoorbeeld op Erdogan stemmen laten varen. En proberen ook hen te begrijpen en met ze te praten.’
Wat me aanspreekt in deze aanpak is de bereidheid om je eigen boosheid en verontwaardiging te overstijgen. Om te proberen contact te maken met de thema’s en vraagstukken van mensen met een ander perspectief. Om van daaruit met elkaar in gesprek te gaan.
#DOESLIEF
Dat sluit aan bij de oproep van Sire. Ze signaleren dat er veel onaardig gedrag is en willen met de campagne #DOESLIEF onaardige mensen aanspreken op hun gedrag:
‘We zijn best vaak onaardig tegen elkaar. Op straat, op sociale media, in het verkeer, in het openbaar vervoer, op het sportveld en in de supermarkt. Laten we daar met z’n allen wat aan doen. Door tegen alle schreeuwers, schelders, bumperklevers, korte lontjes, asocialen, pestkoppen, herrieschoppers en treiteraars en spugers te zeggen: DOESLIEF.’
Wat heb ik eraan?
Nu zul je denken: Wat heeft dit met de patiëntenbeweging te maken? Vanuit mijn perspectief sluit het aan bij de oproep om veel meer vanuit gedeelde belangen samen te werken. Ook als er te weinig medicijnen op de markt zijn of als die belachelijk duur verkocht worden. En ook als er slechts vanuit medisch-wetenschappelijk perspectief een onderzoek wordt gestart, waarvan je als patiënt denkt: ‘Wat heb ik eraan?’. Of als een zorgverzekeraar weer iets inkoopt waarvan je als patiënt al weet dat dat niet werkt.
Kiezen jullie mee voor de radicale liefde? Dan wordt het wellicht mogelijk om vaker oprecht te begrijpen (en dat is iets anders dan ‘het ermee eens zijn’) wat de diepere argumenten van een ander zijn. En wellicht dan ook ruimte te krijgen voor jouw eigen argumenten, opvattingen en oplossingen.
Nieuwsgierig
Maar hoe dan? Door oprecht nieuwsgierig te zijn naar de wereld van de ander. Toen ik het over dit onderwerp had met een goede vriendin kwam zij met het volgende voorbeeld:
‘Ik moet denken aan onze schilder. Een heel lieve vent. Een vakman. We kletsen deze week regelmatig, want hij maakt ons trappenhuis weer prachtig. Opeens zegt hij dat hij voor de doodstraf is. Ik schrik me kapot. 24 jaar gevangenisstraf voor een misdadiger vindt hij te weinig. Ik wil mezelf meteen achter die nieuwe mooie verflaag verstoppen die hij op onze muren heeft gesmeerd. Dan vraag ik even door. En dan nog een beetje. Hij gaat ervan uit dat zo’n misdadiger, als hij vrijkomt en dan nog geen 60 jaar oud is, zijn vrouw of dochter iets aandoet. Of de vrouw en dochter van een ander. Dat lijkt hem logisch. Ik heb hier te weinig over nagedacht, denk ik. Ik weet niet hoe ik verder moet en rond het gesprek snel af. ‘Gelukkig hoef ik niet te beslissen welke straf iemand krijgt’, zeg ik, en ik smeer ‘m naar boven. Kans gemist.’
Vanuit begrip onderzoeken
Niet dat ik de wijsheid in pacht heb, misschien dat radicale liefde hier kan helpen. Want waarom zou een lieve schilder kiezen voor de doodstraf? Stel nou dat je het er samen over eens kunt worden dat iemand met een vreselijke misdaad op zijn geweten een stevige correctie nodig heeft? Dat je begrijpt dat onder die lange straf de strategie ligt dat andere potentiele misdadigers worden afgeschrikt en de wereld er dan beter van wordt? Dat je begrijpt dat zo’n misdaad machteloosheid, boosheid en misschien wel angst oproept. Dat je begrijpt dat er angst is dat die man opnieuw toeslaat als hij vrij komt. Misschien dat het dan vanuit dat begrip lukt om te onderzoeken of de doodstraf de enige oplossing is? Of er geen oplossing is die dichter bij je eigen perspectief ligt?
Is Radicale Liefde een wondermiddel? Nee. Maar is het een alternatief voor kwaad met kwaad bestrijden? Zeker. Baat het niet dan schaadt het zeker niet. En als niets werkt, kun je altijd nog roepen #DOESLIEF.